Sâdece netbook’lar değil, konfigürasyonları düşük bilgisayarların çoğu için de modern ve hızlı bir işletim sistemi var… Adı Lubuntu, sürümü 10.04. Bilgisayarı hızlı olan, ama boşa bellek ve işlemci gücü harcamak istemeyenler, işletim sisteminin hızlı tepki vermesini isteyenler için de ideal. “En hızlı” değil, ama en iyi... ArkasındaUbuntu uyumluluğu var. Dolayısıyla birçok program uyumlu ve donanım desteği olağanüstü. Ubuntu bazlı yeni dağıtımların en hızlısı.CrunchBang Debian yoluna sapmayı tercih ettiği için, meydan ona kaldı. Son kullanıcıya hitâp eden işletim sistemlerinin en güvenlisi Linux’tur ve eski bilgisayarlarında performans gerektiren işler yapmayı düşünmeyenler için en iyi işletim sistemi, şu anda Lubuntu. Ubuntu, uzun süredir Linux dağıtımlarının tartışmasız olarak en çok kullanılanı ve tartışmalı olarak en kullanıcı dostu olanı. Ubuntu’da Gnome masaüstü kullanılırken, Lubuntu’da LXDE masaüstü ve/veya Openbox pencere yöneticisi kullanılıyor. Ayrıca başka dağıtımlarda, örneğin Ubuntu Netbook'ta daha önce gördüğümüz, netbook’lar için özel olarak tasarlanmış arabirim de “Lubuntu Netbook” adı altında sunuyor.
Burada Linux'a yabancı olanlar için birkaç açıklama yapmak gerekiyor. LINUX ÖZGÜR ve BEDÂVADIR. Linux bir “kernel”dir. Kernel, çekirdek demektir ve işletim sisteminin kalbidir. Açık kaynaklı Linux Çekirdeği, adını yazarı Linus Torvalds'tan ve Unix’e olan benzerliğinden alır. Linux dünyasında çok sayıda dağıtım vardır. Bunun sebebi tamâmen açık kaynaklı olması, isteyen herkesin işletim sistemini çekirdeğinden başlayarak yepyeni bir şekilde tasarlayabilme özgürlüğüdür. Linux dünyasındaki özgürlüklerden biri de, shell (kabuk) diye nitelenebilecek, İngilizce’de GUI (Graphical User Interface) denen, grafiksel kullanıcı arayüzü olarak çevrilebilecek masaüstünü seçmektir. Bu arada Linux dağıtımlarının en önemli özelliklerinden biri, temel ihtiyaçları karşılayacak programların işletim sistemi yüklendiğinde hazır olmasıdır. Ayrıca gerekli driver (sürücü) yüklemeye de gerek yoktur. Uğraştırmaz.
İlk defa yapacaklar için, Lubuntu yüklemeyi kısaca anlatacağım. İndirdiğimiz ISO'yu bir CD’ye yazdıralım veya Unetbootin yardımıyla bir USB hâfıza hazırlayalım. Lubuntu’yu kurmaya başlayabiliriz. Bilgisayarı CD’den veya USB’den başlatalım. “İleri” deyip geçilecek ve önemli olmayan adımların ekran görüntülerini koymuyorum. Aslında sâdece birkaç nokta üstünde kısaca duracağım.
Burası da önemli. Güçlü bir şifre seçersen ve "Giriş yapmak ve ev klasörümün şifresini çözmek için parola iste" seçeneğini işaretlersen, bilgisayarın çalınsa bile, özel verilerine ulaşılamayacağını bilmenin keyfini yaşarsın.
Lubuntu’nun program (Linux’ta “paket” diye geçer) seçimleri çok güzel yapılmış. Hepsi performans düşünülerek seçilmiş. Beğenmediklerimizi atmak ve başka programlar kurmak çocuk oyuncağı. Synaptic Package Manager’ı kullanabiliriz.
Önemli olan işletim sisteminin nasıl hissettirdiği… Lubuntu hızlı. Hissediliyor. Michael Larabel’in yaptığı benchmark’lar da bunu doğruluyor. Openbox LXDE’den hızlı ve kullanmak mümkün, yalnız /etc/X11/openbox’ta bulunan iki XML dosyasını elle düzenlemek gerekiyor ve bu yeni başlayanlar için zor olabilir… Ayrıca masaüstü diye bir şey yok. Bu da garipsenebilir. Zâten varsayılan masaüstü yeterince hızlı ve ayarları çok kolay yapılabiliyor. İstersen “Lubuntu Netbook” arabirimini de kullanabilirsin. Bu kiosk benzeri ve program çalıştırıcılardan oluşan bir arabirim… Bu devirde 521 MB’lık bir ISO ile bu kadar masaüstünü ve Ubuntu uyumluluğunu bir arada sunan bir dağıtım bulmak çok güzel. Masaüstlerini giriş ekranınının sol altından seçebiliyoruz. Hepsinin birer ekran görüntüsünü ekliyorum. LXDE’nin Mac OS’a çok benzeyen masaüstü resmini elbette değiştirmek gerekiyor. Linux dağıtımlarının eksikliklerinden biri, sürekli başka işletim sistemlerine benzemeye çalışmaları. Özgün olursa kimsenin rağbet etmeyeceğine dâir yanlış bir inanış var. Bunu KDE’nin Windows’a, Gnome’nin Mac OS’a olan benzerliklerinde görmek mümkün.
Openbox pencere yöneticisi
Farklı multimedya formatlarını desteklemek ve önemli programları hızlıca yüklemek için Martti Kuparinen’in yıllardır güncellediği bir script'i var. Bir terminal penceresi açıp onu çalıştıralım:
wget http://www.iki.fi/kuparine/comp/ubuntu/en/install.sh
komutunu yapıştıralım. Ardından:
sh install.sh
yazalım. Sorulara kurulmak istenen paketlere bağlı olarak cevap verelim ve gereken yerde şifremizi yazalım. Artık hızlı, güvenli, tüm multimedya formatlarını açabilen, canavar gibi, ÖZGÜR ve BEDÂVA bir işletim sistemimiz var.
by ¨¨˜”°º•by•º°”˜¨¨